Od 2021 r. osoby prowadzące w Czechach działalność gospodarczą na własny rachunek będą miały możliwość wnoszenia tylko jednej opłaty miesięcznej w wysokości 5730 koron czeskich (ok. 975 zł). W tej kwocie zawarte będą składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz sam podatek dochodowy.
Czeski rząd zatwierdził w poniedziałek 29 czerwca 2020 r. projekt Ministerstwa Finansów dotyczący długo obiecywanego podatku ryczałtowego. Informację jako pierwsza podała na Twitterze Alena Schillerová, szefowa resortu finansów. Zanosi się więc na podatek ryczałtowy w Czechach dla samozatrudnionych.
Według ministerstwa nowy rodzaj ryczałtu znacznie uprości sposób rozliczania zobowiązań socjalnych i podatkowych, ograniczy biurokrację oraz przyniesie wymierne oszczędności finansowe.
Składki wyższe, podatek dochodowy symboliczny
Ministerstwo Finansów wprowadzi podatek ryczałtowy, tzw. paušální daň, od 1 stycznia 2021 r. – Potwierdzam, że zryczałtowany podatek jest jednym z kluczowych projektów Ministerstwa Finansów, który od przyszłego roku chcemy zaoferować osobom prowadzącym działalność na własny rachunek – powiedziała Alena Schillerová.
Podczas prac nad projektem konieczne było wdrożenie pewnych zastrzeżeń, zgłaszanych zwłaszcza przez Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych. Resort wyrażał obawy dotyczące zagrożenia dla systemu emerytalnego i wzrostu szarej strefy. Wzajemne połączenie systemów informatycznych między organami podatkowymi, a urzędami pracy będzie niezbędnym warunkiem funkcjonowania instytucji podatku ryczałtowego.
Ryczałt będzie aktualizowany co roku jako bieżąca kwota minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. W 2021 ta ostatnia ma wzrosnąć o 15 proc. do 3126 koron czeskich (CZK). Podwyżkę zrekompensuje podatek dochodowy w symbolicznej wysokości 100 CZK (ok. 17 zł). Natomiast składka zdrowotna wyniesie 2514 CZK. Po zsumowaniu podatnik zapłaci 5730 CZK (ok. 975 zł).
Podniesienie składki na ubezpieczenie społeczne ma na celu poprawę sytuacji przyszłych emerytów – dostaną wyższe świadczenia. Większość osób prowadzących działalność na własny rachunek płaci dziś tylko niezbędne minimum.
Co ważne, zostanie utrzymana możliwość dobrowolnego wniesienia większej składki na ubezpieczenie emerytalne. Natomiast nie jest jeszcze jasne, czy osobom, które nie skorzystają z nowego ryczałtu w 2021 r. także zostanie zwiększona składka na ubezpieczenie społeczne o wspomniane 15 proc.
Mniej papierów, mniej stresu, więcej czasu na biznes
Ministerstwo Finansów Czech wsłuchało się w życzenia przedsiębiorców. Według ankiety przeprowadzonej ostatnio przez Agencję Median 78 proc. osób prowadzących w Czechach działalność gospodarczą było zainteresowanych wprowadzeniem podatku ryczałtowego. Przy czym proponowaną kwotę stałej opłaty zaakceptowały 2/3 badanych.
– W przyszłym roku podatek ryczałtowy wyniesie 5740 koron miesięcznie. Za pomocą jednego formularza i jednej płatności załatwią Państwo zobowiązania emerytalno-zdrowotne i podatkowe, i mają to Państwo odhaczone. Bez deklaracji podatkowych, bez raportowania składek. O nic innego nie muszą się już Państwo martwić. Ryczałt pozwoli zatem osobom prowadzącym działalność na własny rachunek zaoszczędzić nie tylko pieniądze, ale przede wszystkim czas, który w przeciwnym razie straciliby na irytującą papierologię – powiedziała Alena Schillerová.
I zwróciła uwagę na co najmniej dwie kolejne zalety wynikające z płacenia jednej, stałej, comiesięcznej kwoty. Podatnik zaoszczędzi na usługach księgowych, bo te nie będą już potrzebne. Pozbędzie się stresu, bo… inspektorów skarbowych może nie spotkać przez lata.
– Nie będzie powodu do większości kontroli przeprowadzanych dotąd przez urząd skarbowy, ponieważ nie będą one miały sensu w stosunku do osób zarejestrowanych do zapłaty podatku ryczałtowego – podkreśliła szefowa czeskiego resortu finansów.
Dla kogo podatek ryczałtowy?
Kto zatem może przystąpić do tego „czeskiego raju podatkowego”? Rejestracja będzie w pełni dobrowolna. O rozliczenie ryczałtowe może się ubiegać osoba fizyczna o rocznym dochodzie z działalności gospodarczej lub innej działalności na własny rachunek do 800 tysięcy koron (ok. 136 tysięcy zł), nie zarejestrowana do VAT.
To tak zwana OSVČ (osoba samostatně výdělečně činná). Zazwyczaj jest nią przedsiębiorca, rzemieślnik, rolnik, artysta, biegły sądowy i tym podobni.
Podatek ryczałtowy w proponowanej formie może objąć w Czechach ponad 369 tys. takich osób. Jednak Ministerstwo Finansów szacuje, że w systemie zarejestruje się ok. 127 tysięcy OSVČ. Dlaczego nie wszyscy? Otóż nie dla każdego ryczałt będzie opłacalny.
– Zgłaszając się do niego, nie będzie można skorzystać z żadnych dalszych ulg podatkowych. Wiele osób prowadzących działalność na własny rachunek stosuje ulgi na dzieci, zniżki na żonę i tym podobne. Ci prawdopodobnie nie zdecydują się na nowe rozwiązanie – ocenia Alena Schillerová.
Podatek ryczałtowy w Czechach – argumenty za i przeciw
Co na to eksperci? Wydaje się, że pomysł zryczałtowanego podatku przyjmują z umiarkowanym zadowoleniem. Na przykład były szef Generalnej Dyrekcji Finansowej Jiří Žežulka w wywiadzie dla portalu Seznam Zprávy zwrócił uwagę, że jeśli podatek zryczałtowany wejdzie w życie, będzie to oznaczać dla przedsiębiorców znacznie mniejszą biurokrację, bo zwolni ich z prowadzenia ksiąg rachunkowych. – Możemy jednak oczekiwać, że nie będzie to korzystne rozwiązanie dla tych, którzy przez długi czas działalność gospodarczą prowadzą ze stratą. Podatek ryczałtowy blokuje również ulgi podatkowe – mówił Žežulka.
Z kolei doradca podatkowy Jan Bonaventura w rozmowie z tym samym portalem zastanawia się, w jakiej formie projekt podatku zacznie funkcjonować. – We wcześniejszym wariancie było wiele innych ograniczeń, takich jak niemożność posiadania innych rodzajów dochodów przekraczających ustaloną kwotę, pochodzących np. z wynajmu czy etatu – zauważa. Według niego koncepcje rządu można ocenić pozytywnie. Tak zwany super podatek będzie korzystny zwłaszcza dla tych, którzy zarabiają więcej. Ewentualnie nie korzystają z ulg podatkowych lub innych odliczeń.
W sprawie propozycji Ministerstwa Finansów zabrała głos również Pavla Břečková ze Stowarzyszenia Małych i Średnich Przedsiębiorstw Republiki Czeskiej (AMSP CR).
– Podatek ryczałtowy jest regułą, o którą od dawna zabiegało nasze Stowarzyszenie, chociaż prawdopodobnie nie będzie miała zastosowania dla setek tysięcy samozatrudnionych. Raczej nie wykorzystają kwoty ryczałtowej – wyjaśnia Pavla Břečková, wiceprzewodnicząca AMSP CR.
Ministerstwo Finansów zakłada, że po wprowadzeniu podatku ryczałtowego wpływy do budżetu zwiększą się o 280 mln CZK (ok. 47,6 mln zł), natomiast o 530 mln CZK (ok. 90 mln zł) wzrosną składki na ubezpieczenie społeczne. Rządowy projekt jeszcze w lipcu trafi do pierwszego czytania podczas specjalnie zwołanego posiedzenia czeskiego parlamentu.